Anda mungkin perasan tulisan pada duit US Dollar yang tertera "This note is a legal tender for all debts, public and private."
Apa yang anda mungkin tak perasan ialah tulisan itu bukan lah terus menjadi begitu semasa duit dollar berada pada zaman awal ia keluar.
Pada tahun 1928, tulisan pada duit dollar ialah "Redeemable in gold on demand at US Treasury or in gold or any lawful money at any federal reserve bank"
Pada tahun 1934 tulisan itu bertukar, atas arahan President D. Roosevelt kepada
"This note is legal tender for all debt public and private, and is redeemable in lawful money at any us treasury or at any fed bank"
Pada tahun 1963, ia semakin pendek bila ayat yang tinggal ialah
"This note is legal tender for all debt public and private."
Akibat perubahan tulisan pada 1963 itu menyebabkan individu sudah tidak boleh menukar dollar kepada emas.
Namun pada peringkat negara, wakil negara luar masih boleh menukar duit dollar kepada emas. Sebab itu negara selain US menyimpan dollar sebagai rizab (sehingga kini).
Ini akibat perjanjian lama selepas perang dunia kedua bila US adalah pemenang maka US menjadi ketua hatta bab ekonomi.
Mereka (negara dunia) membuat perjanjian Bretton Woods yang mengikat semua matawang kepada dollar atas alasan dollar diikat kepada emas. Sebab itu tukaran matawang wujud atas kadar tertentu mesti berbanding Dollar.
Sehinggalah pada tahun 1972 bila president Richard Nixon menutup pintu tukaran dollar kepada emas. Bermula tahun 1972 maka duit dollar tidak ada apa2 hubungan lagi dengan emas.
Begitulah kisahnya. Pada asalnya duit ialah boucher yang mewakili emas. Pada zaman awal, manusia menggunakan emas sebagai duit. Saya ada tulis sebelum ini kenapa emas sesuai jadi duit.
Bila ekonomi semakin berkembang manusia mula menyimpan emas di tempat selamat seperti bank. Mereka yang menyimpan emas akan diberikan baucher ini supaya boleh dituntut kelak.
Baucher ini semakin meluas dan baucher ini secara perlahan2 menjadi wakil kepada emas atau duit. Baucher inilah menjadi asas kepada duit pada tahun 1928, jadi tak hairanlah tulisan pada duit tahun 1928 adalah sedemikian rupa.
"Redeemable in gold on demand at US Treasury or in gold or any lawful money at any federal reserve bank". Perhatikan bagaiman duit kertas di panggil "note", ya kerana ia memang nota bertulis atas kertas sahaja, tak lebih dari itu.
Duit terputus hubungan dengan emas kerana pelbagai sebab, antaranya ialah (kononnya) ikatan pada emas menyukarkan duit itu untuk berkembang. Namun ia memudahkan "hutang".
Akibatnya manusia tewas pada godaan hutang. Hutang US kini sudah sampai kepada tahap "kick the tin" maksudnya tiada apa yang boleh dibuat kerana terlampau besar.
Apa yang mereka buat ialah teruskan saja membayar hutang dengan menggunakan hutang. Anda mungkin tidak percaya, maka anda boleh membuat kajian sendiri.
Negara moden kini menggunakan duit kertas bercetak. Kertas itu ada nilai hanya kerana ada jaminan kerajaan. Kerajaan memang boleh menjamin nilai duit tetapi tidak boleh menjamin kuasa beli duit akan kekal.
Telah banyak kes realiti yang berlaku hiperinflasi sehingga duit terpaksa disapu ke longkang. Terkini dilanda inflasi teruk pasca pandemik ialah Lubnan.
Dahulu pasti anda dengar kisah Zimbabwe, Greece dan Weimar (German). Semua negara boleh diserang inflasi. Bila inflasi teruk, nak beli roti kena bawa duit dengan wheel barrow.
Walaupun negara US nampak kuat tetapi realiti ekonomi berjalan atas hukum ekonomi. Buat masa sekarang ia masih berpusing.
Jika anda ambil perhatian sedikit saja pun mungkin anda sedar bahawa sekarang tampuk ekonomi dunia sedang berubah di mana China cuba mengambil alih kerusi "king" daripada negara US.
Semasa saya kecil saya cuma bawa sedikit duit. 50 sen cukup membeli nasi. Tapi hari ini anak saya kalau beri 50 sen, tak pasti apa yang boleh beli. Itulah maksud duit hilang kuasa beli. Inflasi adalah musuh yang tak nampak.
Kalau anda faham kitaran ini, pasti akan simpan emas waima 1 gram.
Nota: anda boleh semak hutang negara US di laman usdebtclock, dot org.
